Loro Ciuffenna, Toscaanse parel in het landschap van Mona Lisa

Het bijna zesduizend zielen tellende dorpje Loro Ciuffenna in Toscane mag je met recht pittoresk noemen. Niet voor niets staat het op de lijst van mooiste dorpjes van Italië. Reden genoeg voor een tussenstop onderweg van Rome naar Florence om eens door de oude straatjes te dwalen want de Autogrills langs de autostrade hebben we ondertussen wel gezien.

Loro Ciuffenna ligt maar 10 minuten van de snelweg A1 die van Milaan tot Napels loopt en 52 kilometer van Florence. Even zetten we vraagtekens of we wel naar het juiste dorp rijden want de groezelige entree met bedrijventerreintjes is nou niet wat je bij een mooi dorp verwacht. Maar zoals in meer Italiaanse steden is er rond het centrum van alles bijgebouwd en met bestemmingsplannen, voor zover ze er al zijn, wordt dan op zijn ‘Italiaans’ omgegaan.

Eenmaal bij het centrum aangekomen moeten we nog even doorbijten maar dan komen we echt bij de hotspot. De brug over de rivier de Ciuffenna is dé plek voor het vakantiekiekje (zie foto boven) . Het fraaie dorp ontvouwt zich daar langs de kloof waardoor de rivier beneden stroomt. De gekleurde huizen zijn creatief gestapeld langs de steile helling en maken het plaatje compleet.

La Porta dell’orologio

Loro Ciuffenna is een dorp en daar is de sfeer ook naar. Haast lijkt er niet te zijn, de meestal oudere dorpsbewoners lopen hun rondje voor zover ze dat nog kunnen. Zo zal het 500 jaar geleden niet anders geweest zijn bedenken we. We lopen de stadspoort Porta dell’orologio onderdoor en komen uit bij de kerk van Santa Maria Assunta waar we een drieluik van Lorenzo di Bicci zien. Deze kerk werd al in 1275 genoemd. In het museum Venturino Venturi is ruimte voor werk van hedendaagse kunstenaars en voor sculpturen en tekeningen van naamgever van het museum, Venturino Venturi. Deze in Italië bekende kunstenaar werd in 1918 in Loro Ciuffenna geboren.

Molenaar Giuseppe Parigi
Molenaar Giuseppe Parigi en zijn zoon Fabrizio

De oudste watermolen van Toscane

Een van de pareltjes in het dorp is de oude watermolen, de oudste van Toscane en nog steeds in bedrijf. Meer dan 1000 jaar staat deze molen al koren, mais en kastanjes te malen. Molenaar Giuseppe Parigi en zijn zoon Fabrizio zetten vol passie de traditie voort. Het is de enige nog overgebleven molen, ooit waren er wel 14 vertelt Giuseppe ons. De Romeinen gebruikte deze manier van waterkracht al. Door de soms minder sterke stroom van de rivier en door de uitvinding van de stoommachine in de 19e eeuw, verdwenen ze bijna allemaal. De kracht van de waterstroom brengt een houten wiel met schoepen in beweging die op haar beurt weer de stenen laat draaien. Drie stenen malen ieder een eigen soort meel; mais, tarwe en kastanje. In de zomermaanden staat de deur vaak open bij vader en zoon en soms zijn er rondleidingen. De verschillende soorten bloem zijn in de molen ook te koop.

Het landschap van Mona Lisa

Mona Lisa met op de achtergrond de Balze

Het landschap van Mona Lisa Het dorp ligt midden in Le Balze Valdarno. De vallei van de rivier de Arno die ook door Florence stroomt. Balze zijn rotsformaties met hoge kliffen die soms aan de Grand canyon doen denken. Ze steken hoog boven het landschap uit en tussendoor zijn er ravijnen waar riviertjes zoals de Ciuffenna stromen. Ze zijn door erosie ontstaan en opgebouwd uit klei, zand en kalksteen. Leonardo da Vinci was er door gefascineerd en gebruikte ze vaak als achtergrond voor zijn schilderijen waaronder de wereldberoemde Mona Lisa.

Niet ver van dit stadje ligt ook een hele grote designer outlet dus zo combineer dit dagje uit met voor ieder wat wils!

Het stadje ligt dichtbij de snelweg

Palmanova in de regio Friuli Venezia Giulia is nu ook een van de mooiste dorpen van Italië

vestingstad

In de buurt van de stad Noord Italiaans stad Udine ligt de stad Palmanova die met zijn stervormige structuur sterk aan Nederlandse vestingsteden doet denken. De ster van deze stad kent negen punten en werd in 1593 door de Venetianen vanuit het niets gebouwd om zich te beschermen tegen de oprukkende Turken. Deze vesting wordt nu met overheidsgeld hersteld. De stervormige verdedigingstechniek is in Italië uitgevonden en was later ook inspiratiebron voor Nederlandse vestingsteden.

Palmanova werd juli 2017 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO geplaatst en is nu ook officieel een van de mooiste stadjes en dorpen van Italië, ‘Borghi più belli d’Italia’. Deze stichting heeft als doel om meer dan 250 van deze pareltjes te beschermen.

Palmanova is dankzij de negenpuntige stervorm, een van de belangrijkste voorbeelden van militaire architectuur van de moderne tijd. Je kan door drie Porte (poorten) naar binnen; De Porta Aquileia (ooit ‘Marittima’ genoemd), de Porta Udine en de Porta Cividale.

Wandelend langs de wallen kan je de perfecte geometrische vorm van de verdedigingswerken bekijken, de tunnels van de soldaten ontdekken en meer te weten komen over de geheimen van deze unieke stad.
Door de hele muur loopt bijvoorbeeld een ondergronds tunnelsysteem dat deels open is voor bezoekers. Een paar weken geleden werd de Loggia di Baluardo Donato opnieuw geopend en opgenomen in de rondleidingen, evenals de uitgang die van binnenuit de stervormige stad naar de buitengracht leidt. Deze werd gebruikt voor de troepen en cavalerie. Bij de uitgang van de ondergrondse loopbrug, aan de linkerkant, is er een oever parallel aan de grensmuur bekend als de ‘falsabraga‘, gebouwd om de bewegingen van troepen binnen de vestingwerken te verbergen.

Percorso sui bastioni

Historie

De stad werd gesticht door de Serenissima Republiek Venetië met als doel bescherming te bieden aan de expansiedrang van de Habsburgers en Turken. Op 7 oktober 1593 werd de eerste steen gelegd. Twee verdedigingslinies werden gebouwd met wallen en ‘ravelijnen’, dat is een vijfhoekig of redanvormig versterkt eiland omgeven door een extra ravelijnsgracht. De ravelijn ligt in de vestingsgracht. Een derde versterkte muur werd toegevoegd in tijd van Napoleon

In 1960 werd Palmanova, onder het decreet van de president van de Republiek, uitgeroepen tot nationaal monument. Sinds 9 juli 2017 staat Palmanova, samen met Bergamo, Peschiera del Garda en andere steden in Kroatië en Montenegro, op de werelderfgoedlijst van UNESCO, als onderdeel van een de serie “Venetiaanse verdedigingswerken tussen de 16e en 17e eeuw: vasteland Domein en westelijk Domein van de zee “.

Evenementen in Palmanova

  • Eerste weekend in september: Historische spelen AD 1615 Palma alle Armi
  • Paasmaandag: Pasquetta sui Bastioni
  • Eerste weekend van juli: Strip & filmfestival.
  • Laatste zondag in maart: UNESCO CITIES MARATHON
  • November: Halve marathon
  • 7 oktober Fiera di Santa Giustina
  • 1 december – 6 Januari: Palmanova la Stella di Natale

    Meer mooie stadjes en dorpen in deze regio

In deze regio zijn nog 11 andere bijzondere dorpen die op de lijst van Borghi più belli d’Italia staan te weten: Clauiano, Cordovado, Fagagna, Gradisca d’Isonzo, Poffabro, Polcenigo, Sappada, Sesto al Reghena, Toppo, Valvasone Arzene, en Venzone. Ze zijn aan dit bord te herkennen.

De mooiste onbekende stadjes van Italië

Het gevoel hebben dat je zelf voor het eerst een juweel van een Italiaans stadje ontdekt, daar worden wij altijd warm van. Natuurlijk weten we dat al duizenden toeristen ons voor gingen maar toch zijn er veel stadjes die je gerust verborgen parels mag noemen.

Het zijn van die charmante stadjes waar de tijd lijkt stil te staan. Maar die hebben het niet altijd makkelijk want vaak zie je alleen maar oude mensen.  Daarom werd al in 2001 een organisatie opgericht die de dorpen probeert te beschermen en tradities probeert te behouden; I Borghi più belli d’Italia. Deze stichting heeft meer dan 200 mooiste dorpjes verzameld en dat zijn vaak niet de bekende trekpleisters. Ze liggen vaak wat verder van de doorgaande routes maar die reis is de moeite waard. Mocht je per toeval zo’n dorp inrijden dan zijn ze te herkennen aan het rode logo bij de gemeentegrens. De foto boven is trouwens van Brisighella, tussen Bologna en Ravenna en dus op de route naar de zee. Prima uitstapje dus.

Hier de website met alle verborgen parels van Italië!

Bekijk ook ons verhaal over Castiglione del Lago, een van de dorpjes op de lijst.

dorpje-mooi-italie
authentieke stadjes in Italie
authentieke stadjes in Italie
Als je dit bord ziet zit je goed!